Hiện trạng “ép” khách hàng vay vốn ngân hàng phải mua bảo hiểm nhân thọ đã và đang gây ra không ít bức xúc, do vậy tình trạng này cần phải được xử lý triệt để hơn.
Việc phân phối bảo hiểm qua kênh ngân hàng (bancassurance) từ lâu đã trở thành chiến lược quan trọng của nhiều ngân hàng và công ty bảo hiểm. Tuy nhiên, quy định mới trong Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, cấm việc bán bảo hiểm không bắt buộc kèm theo khoản vay, đã khiến không ít ngân hàng và doanh nghiệp bảo hiểm gặp khó khăn, dẫn đến ảnh hưởng đến doanh thu bảo hiểm.
Cụ thể, từ ngày 1/7/2024, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 có hiệu lực thi hành, trong đó có quy định nổi bật là cấm tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, và các nhân viên quản lý gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với cung ứng dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi của khách hàng và ngăn chặn tình trạng ép buộc mua bảo hiểm khi vay vốn.
Việc này đòi hỏi các ngân hàng và công ty bảo hiểm phải điều chỉnh lại chiến lược kinh doanh để tuân thủ quy định mới, đồng thời tìm kiếm các phương thức khác để duy trì doanh thu từ bảo hiểm. Ngân hàng Nhà nước cũng được đề nghị cung cấp hướng dẫn chi tiết hơn về việc bán bảo hiểm qua ngân hàng để đảm bảo sự tuân thủ quy định và bảo vệ quyền lợi của khách hàng.
Khi trao đổi với phóng viên TTXVN về quy định mới, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc công ty Luật ANVI, nhận định rằng việc ép buộc khách hàng vay vốn mua bảo hiểm đã trở nên nghiêm trọng. Nguyên nhân chính là do nhiều đơn vị đã gây sức ép để đạt chỉ tiêu cao và hưởng lợi từ hoa hồng bảo hiểm. Điều này gây sức ép lớn lên nhân viên, ảnh hưởng đến đạo đức kinh doanh và tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các ngân hàng.
Thay vì thu hút khách hàng bằng các thủ tục đơn giản, nhiều ngân hàng lại ép buộc khách hàng mua bảo hiểm để được giải ngân hoặc được áp dụng lãi suất ưu đãi. Luật sư Đức đề xuất cần có chế tài chặt chẽ để xử lý vi phạm và bảo vệ quyền lợi của khách hàng. Ông cũng khuyến nghị Ngân hàng Nhà nước ban hành hướng dẫn chi tiết về hoạt động đại lý bảo hiểm qua ngân hàng, liệt kê các hành vi không được phép và đảm bảo minh bạch trong quy trình bán bảo hiểm. Ngoài ra, việc công bố tỷ lệ duy trì hợp đồng bảo hiểm cũng cần thiết để đánh giá chất lượng hoạt động của kênh bán này, nhằm tránh tình trạng khách hàng bị ép mua bảo hiểm mà không thực sự có nhu cầu.
Tuy nhiên, chế tài xử lý hành vi vi phạm quy định hiện tại chưa đủ mạnh, và chưa có định nghĩa rõ ràng để nhận diện các lỗi vi phạm. Điều này tạo ra sự mập mờ, cho phép những người tư vấn bán bảo hiểm của ngân hàng lợi dụng kẽ hở để ép khách hàng mua bảo hiểm như một điều kiện để cho vay.
Kể từ đầu tháng Bảy, một số ngân hàng thương mại tại Việt Nam đã tạm dừng triển khai hoạt động đại lý bảo hiểm để điều chỉnh theo quy định mới. Hiệp hội Ngân hàng cho biết mỗi ngân hàng hiện đang có cách hiểu khác nhau về quy định này.
Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm VietinBank, Lê Thị Quỳnh Hoa, cho biết theo Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022, chỉ có ba loại bảo hiểm bắt buộc: trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bảo hiểm cháy nổ, và bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, trong hoạt động tín dụng ngân hàng, tài sản thế chấp cần được bảo hiểm để đảm bảo an toàn, dẫn đến mâu thuẫn với khoản 5, Điều 15 của luật. Việc tạm dừng triển khai đại lý bảo hiểm đã ảnh hưởng ngay đến doanh thu. Bà Bùi Thị Thanh Xuân từ Bảo hiểm VietinBank-VBI cho biết doanh số giảm 50% trong hai ngày đầu tháng Bảy.
Thông tư 34/2024/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước cung cấp hướng dẫn cụ thể hơn về hoạt động đại lý bảo hiểm, quy định ngân hàng được thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm theo Luật Kinh doanh bảo hiểm, đồng thời phải tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.
Nguồn Việt Nam Plus
